03 Ağustos 2022

Sokak Fotoğrafçıları

Sokak Fotoğrafçıları

1930’larda Cumhuriyet sonrası nüfus kâğıdı ya da resmi belgelere getirilen fotoğraf kullanma mecburiyetiyle fotoğraf çekenlerin sayısı gün be gün artmış, stüdyoların dışında bir sokağın köşesinde veya bir kamu binasının civarında seyyar çalışan fotoğrafçılara pek sık rastlanır olmuştu.

Sokak fotoğrafçıları özellikle Cumhuriyet sonrasında İstanbul’un hemen her köşesinde kadrajlarına giren her insan yüzü ve o günün tarihi ile zamanı anda donduran bellek taşıyıcıları olmuşlardı. 1930’lardan sonra, özellikle 50’lerden 90’lara kadar resmî işlerin dışında sokak fotoğrafçıları birer hikâye taşıyıcısı gibi sokaklardaki yaşamı, olayları, sürprizleri, sevinçleri, tesadüfleri ve anıları fotoğraflamış ve bu fotoğraflarla İstanbul’un birer görsel kaynağı gibi anıları biriktirmişlerdir.

Halk arasında daha çok seyyar fotoğrafçı, şipşakçı, alamünit fotoğrafçı olarak anılan sokak fotoğrafçılarının çalışma teknikleri birbirilerinden farklı da olsa siyah kollukları ve fonları, ahşap kısmını sarı, kırmızı ve mavinin canlı tonlarına boyadıkları körüklü makineleri ile hemen her yerde fark edilirlerdi. Karanlık odası kendi içinde olan kutunun üzerine daha önce çektikleri güzel fotoğrafları yapıştıran ve onu bir vitrin gibi de kullanan, ahşap üçayak üzerine yerleştirdikleri makineleriyle “Dikkat, çekiyorum” veya “Dikkat, gözünüzü kırpmayın” diye komut veren sokak fotoğrafçıları daha çok Kadıköy, Moda, Beşiktaş, Eminönü, Karaköy, Beyoğlu, Galata, Sultanahmet, Çemberlitaş ve Laleli’de gezer ve iş yaparlardı.

Pratik olan makinelerini kutunun yanındaki deri kayıştan omuzlarına atarak sokak sokak gezen, askerliğini İstanbul’da yapmaya gelenleri ya da ilk defa İstanbul’u ziyaret edenleri siyah fon üstüne beyaz harflerle “İstanbul Hatırası” yazan perdenin önünde fotoğraflayan sokak fotoğrafçıları yukarıda da belirttiğimiz gibi bir çeşit kazıcı ve yazıcı gibi belleğe iz bırakmışlardır.

Son Yazılar

5. ULUSLARARASI ÇOCUK HAKLARI FESTİVALİ, 11-23 KASIM’DA İSTANBUL’UN DÖRT BİR YANINDA!

5. ULUSLARARASI ÇOCUK HAKLARI FESTİVALİ, 11-23 KASIM’DA İSTANBUL’UN DÖRT BİR YANINDA!

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Dairesi Başkanlığı (İBB Kültür) tarafından düzenlenen Uluslararası Çocuk Hakları Festivali 5 yaşında!

04 Kasım 2025

DEVAMINI OKU
TARİHİ SARNICIN TAŞ DUVARLARINDA YANKILANAN BALIKLAR:  ALİ EMRE’NİN   “SARNIÇ” BAŞLIKLI KİŞİSEL SERGİSİ GÜLHANE SANAT’TA!

TARİHİ SARNICIN TAŞ DUVARLARINDA YANKILANAN BALIKLAR: ALİ EMRE’NİN “SARNIÇ” BAŞLIKLI KİŞİSEL SERGİSİ GÜLHANE SANAT’TA!

Ali Emre’nin “Sarnıç” başlıklı kişisel sergisi, İBB Miras dokunuşuyla koruma altına alınan Gülhane Sanat’ta sanatseverlerle buluşuyor.

27 Ekim 2025

DEVAMINI OKU
İBB KÜLTÜR’ÜN YENİ SEZON SÜRPRİZİ SULTANGAZİ SİNEMASI!

İBB KÜLTÜR’ÜN YENİ SEZON SÜRPRİZİ SULTANGAZİ SİNEMASI!

İBB Kültür Dairesi Başkanlığı (İBB Kültür) yeni sezonunu Sultangazi Sineması ile açmanın heyecanını yaşıyor.

13 Ekim 2025

DEVAMINI OKU
KAYBOLAN ORTAK ALANLARI YENİDEN DÜŞÜNDÜREN “MÜŞTEREKLER” SERGİSİ METROHAN’DA ZİYARETE AÇILDI!

KAYBOLAN ORTAK ALANLARI YENİDEN DÜŞÜNDÜREN “MÜŞTEREKLER” SERGİSİ METROHAN’DA ZİYARETE AÇILDI!

18. İstanbul Bienali’nin paralel etkinlikleri kapsamında düzenlenen “Müşterekler” sergisi Metrohan’da açıldı!

30 Eylül 2025

DEVAMINI OKU
MARMARA DENİZİ İÇİN SUFOD’DAN BİR FARKINDALIK PROJESİ… “DOKUZ ADA: İSTANBUL’UN DOKUZ CANI” FOTOĞRAF SERGİSİ BÜYÜKADA TAŞ MEKTEP’TE AÇILDI!

MARMARA DENİZİ İÇİN SUFOD’DAN BİR FARKINDALIK PROJESİ… “DOKUZ ADA: İSTANBUL’UN DOKUZ CANI” FOTOĞRAF SERGİSİ BÜYÜKADA TAŞ MEKTEP’TE AÇILDI!

Su altı Fotoğrafçıları ve Filmcileri Derneği (SUFOD) üyelerinin eserlerinden oluşan “Dokuz Ada: İstanbul’un Dokuz Canı” isimli karma fotoğraf sergisi, Büyükada Taş Mektep’te sanatseverlerle buluştu.

29 Eylül 2025

DEVAMINI OKU
İBB KÜLTÜR ÇOCUK SANAT EĞİTİMLERİNDE YENİ DÖNEM BAŞLIYOR!

İBB KÜLTÜR ÇOCUK SANAT EĞİTİMLERİNDE YENİ DÖNEM BAŞLIYOR!

İBB Kültür Dairesi Başkanlığı (İBB Kültür) tarafından 6-14 yaş arasındaki çocuklara ücretsiz olarak verilen “İBB Kültür Çocuk Sanat Eğitimleri”nde yeni dönem kayıtları başlıyor!

18 Eylül 2025

DEVAMINI OKU
Menü