Kahve Molası’nda bugün Langa bostanlarındayız!

Langa Mahallesi, Bizans döneminde Vlanga ve Ulanka isimleriyle anılıyordu. Vlanga, Yunaca “dışarı”, “dışarıda olma” anlamlarına geliyor. Surların dışında olması sebebiyle bu ismin verildiği anlaşılıyor. 12. yy’dan beri de Langa ismi kullanılıyor. Langa, asırlar boyu Lykos Deresi’nin (Bayrampaşa Deresi) suladığı verimli topraklardaki bostanlarıyla ünlüydü.

Sermet Muhtar Alus, 22 Mayıs 1951 tarihli Akşam gazetesindeki Gördüklerim, Duyduklarım adlı köşesinde Bulgar, Rum ve Adalı bahçıvanlarca işletilen Langa bostanlarında dut, mısır, armut, incir, sırık domates ve en güzel salatalıkların bolca yetiştiğini, kuyularının suyunun hem çok hem de tatlı olduğunu, orada yetişen yemişin, zerzevatın başka bir lezzet taşıdığını yazmış.

Bunun dışında elma, armut, kayısı, şeftali gibi meyve ağaçlarının ve turp, maydanoz, roka, marul, salata, tere gibi sebzelerin bol bol yetiştirildiği bu bostanlar aynı zamanda birer mesire yeri olmuş.

Çarşı pazarda “çiçeği burnunda çamuru karnında Langa hıyarı” nidalarıyla satılan ve şöhreti tüm İstanbul’a yayılan Langa salatalığı ise patent alarak bir döneme damgasını vurmuş.

Bir başka dikkat çeken şey de Langa’nın yoğurdunun meşhur olmasıymış. Buradaki mandıralardan İstanbul’un süt ve yoğurt ihtiyacı karşılanıyormuş. İstanbul’daki yoğurt ve süt satan seyyar satıcıların birçoğu da Langa’da yaşıyormuş.

Marmaray inşası sırasında yapılan kazılarda Langa bostanlarında ortaya çıkarılan gemi kalıntıları 11. yüzyıla tarihleniyor ve daha önce bu kadar eski bir geminin ortaya çıkarılmadığı da biliniyor. Yine Marmaray inşası sırasında bu mevkide bir kilise kalıntısına da rastlanmış. Kilisenin denizciler ya da Langa bostanlarında çalışan işçiler tarafından kullanıldığı sanılıyor. Kilise ve çevresinde yapılan kazılarda 9-14. yüzyıl arası bazı buluntular da ortaya çıkmış.

Anadolu yakasında Tuzla’dan Anadolu Feneri’ne, Avrupa yakasında ise Büyükçekmece’den Rumeli Feneri’ne kadar olan alanda yer alan bu bahçe ve bostanlar maalesef modernleşme sürecinde apartmanlara yenik düştü.